اعظم کمالی، خلیل‌ علی‌محمدزاده*، سیدشهاب‌الدین صدر، احمد فیاض‌بخش، شهرام توفیقی، علیرضا اولیایی‌منش، ابوالقاسم پوررضا، نرگس تبریزچی
گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی ‌تهران، تهران، ایران
چکیده:   
زمینه و هدف: یکی از اهداف مهم در سیاست‌گذاری حوزه سلامت تأمین عدالت در سلامت است. عدالت در سلامت به مفهوم پرهیز از تفاوت‌های سیستماتیک و بالقوه قابل برطرف کردن در یک یا چند جنبه از سلامت در یک جمعیت و زیرگروه‌های اقتصادی، اجتماعی، دموگرافی و جغرافیایی است.
روش: این مطالعه از طریق مرور ادبیات و متون علمی موجود و با بررسی مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها، گزارش‌ها و منابع موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی و کنفرانس برگزار شده توسط فرهنگستان علوم پزشکی با استفاده از کلید واژه‌های مرتبط، در محدوده زمانی 10 سال گذشته انجام شده است.
یافته‌ها: روند حرکت شاخص سیاست‌های بخش سلامت نتوانسته تغییر معنی‌داری در جهت بهبود عدالت ایجاد کند. تبعیض در پوشش خدمات، تبعیض در جنسیت، دسترسی به خدمات در مردم مناطق دور افتاده و عدم برخورداری از خدمات سلامت در اقشار کم درآمد باوجود دستاروردهای 40 ساله انقلاب و تأکید در برنامه‌های توسعه اول تا پنجم همچنان وجود دارد. با وجودی که طرح تحول توانست هزینه‌های خدمات بستری را کاهش دهد؛ اما هزینه‌های عدالت در مشارکت مالی و شاخص هزینه‌های سلامت فقرزا همچنان بالا است.
نتیجه‌گیری: کسری بودجه تکرارشونده در بخش سلامت نشان از عدم پایداری منابع مالی این بخش دارد. ناهماهنگی‌های بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت اقتصاد و رفاه به عنوان یکی از عواملی است که می‌تواند در عدم دستیابی به تأمین عدالت در سلامت مؤثر باشد. یکی از راهکارهای بهبود شاخص‌ها و کنترل هزینه‌ها در همه جوامع مدیریت منابع محدود سلامت می‌باشد. براساس قانون برنامه پنجم توسعه اجرای کامل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع و گسترش پوشش بیمه‌ها می‌تواند به ارتقای عدالت در سلامت و کاهش هزینه‌ها از جیب مردم منجر شود.
واژه‌های کلیدی: استانداردهای عدالت در سلامت، عدالت در سلامت، نظام سلامت ایران
برای دریافت مقاله به تارنمای نشریه فرهنگ و ارتقاء سلامت مراجعه فرمایید.