علی اکبر حقدوست، سمیه نوری حکمت، بهروز طلایی، رضا ملک‌پورافشار، بهرام صلواتی، فهیمه بهزادی، اعظم بذرافشان*
مرکز تحقیقات HIV و عفونت های آمیزشی، پژوهشکده آینده‌پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
چکیده:   
زمینه و هدف: مهاجرت نیروی انسانی یکی از تهدیدهای جدی نظام سلامت در کشور محسوب می­‌شود که در سالیان اخیر رشد چشم­گیری داشته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت و فعالیت نیروی انسانی در حوزه سلامت در سال 1400 می‌­باشد.
روش: مطالعه حاضر از نوع مقطعی توصیفی بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه این پژوهش تمامی دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کارکنان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بودند. نمونه پژوهش شامل 360 نفر از دانشجویان، شاغلان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌­های علوم پزشکی کشور بودند که به روش نمونه­‌گیری غیراحتمالی و آسان وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استانداردی بود که روایی و پایایی آن توسط تعدادی از استادان خبره و متخصص در حوزه سلامت مورد ارزیابی و تایید قرار ­گرفت.
یافته‌ها: از مجموع 360 شرکت‌کننده، 170 نفر دانشجو و 190 نفر فارغ‌التحصیل یا شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی بودند. 195 نفر از شرکت‌کنندگان زن (2/54) و 165 نفر مرد (8/45) بودند. مقاطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی (118 نفر)، دکترای تخصصی (87 نفر) و دکترای حرفه‌ای (77 نفر) بیشترین سهم و رشته‌های پزشکی (89 نفر) و پیراپزشکی (76 نفر) بیشترین میزان مشارکت را داشتند. 189 نفر (5/52 درصد) از افراد شرکت‌کننده تمایل زیاد و بسیار زیاد به مهاجرت داشتند. 135 نفر ( 5/37 درصد) از افراد شرکت‌کننده حتی تمایل به کار در مشاغل غیرتخصصی و پایین‌­تر در خارج از کشور داشتند. 108 نفر (30 درصد) برنامه زمانی مشخصی برای مهاجرت داشتند. تنها 65 نفر (18 درصد) از افراد، تمایل به برگشت پس از مهاجرت داشتند. عوامل اقتصادی، مدیریتی و رفاه اجتماعی به‌عنوان مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مهاجرت دانشجویان و شاغلان حوزه سلامت شناسایی شدند.
نتیجه‌گیری: میل به مهاجرت در بین دانشجویان و شاغلان حوزه سلامت بسیار پررنگ بوده و بسیاری از افراد شرکت‌کننده به دلیل مسائل اقتصادی، اجتماعی تصمیم به مهاجرت دارند. حل مسئله مهاجرت نیازمند عزم جدی، همه جانبه و طولانی مدت به مسئله مدیریت نخبگان، انجام اصلاحات ساختاری و قانون‌گذاری، شایسته‌سالاری و افزایش امید در جامعه دانشگاهی است.
واژه‌های کلیدی: آموزش پزشکی، دانشجویان، مهاجرت، نیروی کار بهداشت و درمان

برای دریافت مقاله به تارنمای نشریه فرهنگ و ارتقاء سلامت مراجعه فرمایید.